maandag 29 juni 2009

Een loodzwaar onderwerp

Naar aanleiding van dit logje kreeg ik van twee mensen informatie en foto’s van andere naaistenen of zoals Sanny het noemt: plombes (naar het Franse woord plomb wat lood betekent).

Van Trijnie, mijn souvenir- en borduurvriendin kreeg ik deze foto’s toegestuurd van een boven- en zijaanzicht van een Nähsteine, een naaisteen uit Duitsland. De bezitters wisten volgens Trijnie niet goed wat de bedoeling was van de steen maar Duitse vriendin Gisela bracht uitkomst. Grappig is nog te vermelden dat Gisela lid is van "onze" merklappenvereniging Merkwaardig. Erg leuk dat er ook buitenlandse leden zijn bij de vereniging.


Van Sanny kreeg ik twee foto’s van plombes die zij zelf in bezit heeft, deze exemplaren zijn letterlijk loodzwaar; ze zijn met lood gevuld.

Eerder schreef ze in de reacties bij het eerdere logje over de Nähsteine (zie link hierboven) het volgende:

"De naaisteen heet plombe; keurige adellijke dames van zekere leeftijd heb ik liefkozend over hun "plompje" horen spreken. Een vrouw van ver over de negentig heeft mij geleerd hoe ik ermee kan werken. De naam is afkomstig van het stuk lood (plombe in het Frans) dat de basis vormt voor de verzwaring. Soms zit het stuk lood ook nog in een houten bakje. Op het lood werd een vulling aangebracht waar je de spelden doorheen kunt steken. Het geheel wordt met stof bekleed. Ik heb er zelf twee: de ene met een houten bakje erom en de andere met aan twee kanten een gedraaid koord als handvat.

In de 17e eeuw werkte men met een naaikussen op schoot. Ergens in de 19e eeuw is de plombe er voor in de plaats gekomen. De plombe nam je niet meer op schoot, maar zette je voor je op de tafel. De vroegste verwijzing voor een plombe vond ik in een boedelinventaris van een huis aan het Rapenburg in Leiden in 1851"

Sanny zette met de foto’s ook gelijk de puntjes op de i en schreef: "een naaikussen is iets anders dan een plombe. Een naaikussen zette je op je schoot en ook daar kon je je naaiwerk in vaststeken om het zo op spanning te houden. Als je een naai-attribuut nodig had, maakte je je kussen open en binnenin was de naaidoos. Het Rijksmuseum heeft een heel mooie en op een schilderij van Pieter de Hoogh (ook in het Rijksmuseum) is een naaikussen afgebeeld.

De plombes van Sanny zijn 18-20 centimeter lang en ongeveer 14 centimeter breed.
Wie na het lezen van dit log nieuwsgierig is geworden naar het naaikussen uit het Rijksmuseum hoeft er niet de straat voor op, op hun site vind je een foto en een uitgebreide beschrijving.

Dank jullie wel, Trijnie en Sanny voor jullie mooie aanvulling op mijn eerdere log.

26 Reacties

Geen opmerkingen: